İŞ SÖZLEŞMESİ İÇERİĞİNDE AYDINLATMA VE AÇIK RIZA YÜKÜMLÜLÜĞÜ YERİNE GETİRİLEBİLİR Mİ?

Kişisel Verileri Koruma Kurulu 16/12/2021 tarihli ve 2021/1258 sayılı kararı ile veri sorumlulularınca iş sözleşmesi içeriğine eklenecek ibareler ile aydınlatma ve açık rıza yükümlülüğünün yerine getirilip getirilemeyeceği hususunu açıklığa kavuşturmuştur. İş bu Kurul kararı doğrultusunda çalışanlar ile imzalanmakta olan İş Sözleşmelerine eklenecek maddeler ile “Aydınlatma ve Açık Rıza Yükümlülüğünün” yerine getirilmesi hukuka aykırı bir nitelikte olmakla, Kişisel Verileri Koruma mevzuatı kapsamındaki bilgilendirme ve aydınlatmaların ayrı metinler şeklinde yapılması elzemdir.  Nitekim; Kişisel Verileri Koruma Kurulu da 16/12/2021 tarihli ve 2021/1258 sayılı kararında açık rıza beyanının iş sözleşmesi içerisine madde eklenerek sunulduğu hallerde, iş sözleşmesi imzalanmadan işe başlamak mümkün olmayacağından bu taktirde ilgili kişilere açık rıza şartını kabul etmeme imkanının etkin bir şekilde sunulmamış olacağını ve aydınlatma metninin içermesi gereken asgari unsurları içermeyeceğini vurgulamıştır.

Belirtmek gerekir ki;  ilgili kişinin açık rızasının alınması için iş sözleşmesine madde eklenmesi yoluna gidildiği hallerde ilgili kişinin kişisel verisinin işlenmesine açık rıza verip vermemek konusundaki kararının özgür iradeye dayandığından söz edilemeyecek, ayrıca ilgili kişinin iş sözleşmesini imzalamadan işe başlamak gibi bir şansı da bulunmadığından iş sözleşmesinde madde olarak yer alan açık rıza şartını kabul etmeme imkanı ilgili kişiye etkin bir biçimde sunulmamış olacaktır.

Bu kapsamda Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 26/07/2018 tarihli ve 2018/90 sayılı kararına da değinmekte fayda bulunmaktadır. Söz konusu karar uyarınca kişisel veri işleme faaliyetinin açık rıza şartına dayalı olarak gerçekleştirildiği hallerde, veri sorumlusu tarafından aydınlatma yükümlülüğü ve açık rıza onayı alınması süreçlerinin ayrı ayrı yerine getirilmesi gerekmektedir. Şöyle ki;

Veri sorumlusu tarafından aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi herhangi bir onaya bağlı değildir. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesindeki amaç kişisel verilerin işlenmesi noktasında ilgili kişinin bilgi sahibi olmasının temin edilmesidir. Açık rıza alınmasındaki amaç ise, veri sorumlusu tarafından kişisel verilerinin işlenmesinin hukuki bir gerekçeye dayandırılmasıdır. Bu sebeple, ilgili kişi aydınlatma metni sayesinde kişisel veri işleme faaliyeti ile ilgili olarak bilgi edinmiş olmakla birlikte, söz konusu metinde yazılanlara açık rıza vermek zorunda değildir.