Bilindiği üzere, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na yönelik değişiklik hükümleri içeren Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 02.03.2024 tarihli ve 32487 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış, Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 33 ilâ 36’ncı maddelerinde Kanun’un 6’ncı, 9’uncu ve 18’inci maddelerinde değişiklik yapılmış ve Kanun’a yeni bir geçici madde eklenmiştir.

Bu kapsamda yapılan değişikliklerin 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe gireceği, Kanun’un kişisel verilerin yurt dışına aktarılmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının ise, maddenin değiştirilen haliyle birlikte 01.09.2024 tarihine kadar uygulanmaya devam edeceği hüküm altına alınmıştır. Nitekim bu durum, kabahat niteliğindeki fillerin gerçekleşme zamanı ile Kişisel Verileri Koruma Kurumuna yapılan şikâyet tarihi ve Kurul kararının verileceği zaman bakımından farklılıklar olması nedeniyle Kanun’un zaman bakımından uygulanması bağlamında soru işaretlerini gündeme getirmiştir.

Önemle vurgulamak gerekir ki; Kabahatler Kanunu’nun yorumlanması bakımından Ceza Hukuku kurallarının dikkate alınması gerekmektedir. Ceza hukuku normlarının zaman bakımından uygulanması hususunda temel ilke ise; suçun işlendiği tarihte yürürlükte olan kanunun uygulanmasıdır. Bu kapsamda bir fiile uygulanacak olan idari yaptırımın hangi idari yaptırım olduğunu belirleyebilmek amacıyla fiilin işlendiği zamanın da doğru tespit edilmesi gerekmektedir.

Kabahatler Kanunu’nun 5’inci maddesinin ikinci fıkrasında kabahatin, failin icrai veya ihmali davranışı gerçekleştirdiği zaman işlenmiş sayılacağını düzenlemektedir. Bu kapsamda ceza hukukunda ani suç olarak ifade edilen suçlara benzer şekilde dar yaptırım uygulanmasını gerektiren bir fiil varsa ani kabahat olarak tanımlanacak, eylemin yapıldığı anda netice ortaya çıktığından kabahatin de ortaya çıktığı kabul edilecektir. Kesintisiz (mütemadi) kabahatlerde ise kabahatin işlendiği tarih, fiilin sona erdirildiği tarih olarak kabul edilecektir.

 

Yukarıda anlatılan hususlar Kanun kapsamında değerlendirildiğinde;

Şikâyet konusu fiilin, 6’ncı maddenin kapsamına giren özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi hususunu ihtiva etmesi ve Kurul Kararının 01.06.2024 tarihinden sonra alınacak olması durumunda:

  • Kabahat ani bir fiille meydana geliyorsa ve fiil kanun değişikliğinden önce gerçekleşmişse lehe kanun uygulanır.
  • Kabahat mütemadi bir fiille meydana geliyorsa fiilin kanun değişikliğinden önce başlaması ve şikâyetin kanun değişikliğinden önce yapılması durumunda iki olasılık söz konusudur. Birinci olasılık: Fiil değişiklikten önce kesilmişse lehe kanun uygulanır. İkinci olasılık: Fiil değişiklikten sonra kesilmişse yeni kanun uygulanır.
  • Mütemadi fiilin kanun değişikliğinden önce başlayıp tamamlanması ancak şikâyetin değişiklik tarihinden sonra yapılması durumunda lehe kanun uygulanır.
  • Buna karşılık, mütemadi fiilin değişiklikten önce başlaması, şikâyetin değişiklik tarihinden sonra yapılması ve Kurul Kararına dek fiilin devam etmesi durumunda fiil değişiklik tarihinden sonra verilen Kurul Kararı ile kesildiğinden ve mütemadi kabahatin fiilin kesildiği tarihte gerçekleştiği kabul edildiğinden yeni kanun uygulanır.
  • Fiilin kanun değişikliğinden sonra gerçekleşmesi durumunda yeni kanun uygulanır.

 

Kanun’un 9’uncu maddesinin 01.06.2024 tarihinde değişmesi ve 01.09.2024 tarihine kadar geçiş süreci uygulanmaya devam edecek olması nedeniyle kişisel verilerin ilgili kişinin açık rızasına istinaden yurt dışına aktarılabilmesi imkânı 01.09.2024 tarihine kadar mahfuz tutulacaktır. 01.09.2024 tarihinden sonra değişiklik metninde yer alan diğer unsurlar olmaksızın yalnızca ilgili kişinin açık rızasına istinaden kişisel verilerin yurt dışına aktarılabilmesi imkânı ortadan kalkacaktır. Bu durumda şikâyet konusu fiilin, kişisel verilerin açık rıza kapsamında yurt dışına aktarılması ile ilgili geçiş sürecinden sonra Kurul tarafından alınacak kararlarda dikkate alınacak hükümler şu şekildedir:

  • Ani ya da mütemadi fiilin değişiklikten önce gerçekleşmesi, tamamlanması ve şikâyetin değişiklik tarihinden önce yapılması durumunda lehe kanun uygulanacaktır.
  • Mütemadi fiilin değişiklikten önce başlaması, devam etmesi ve şikâyetin geçiş döneminde (01.06.2024-01.09.2024) yapılması durumunda fiil, değişiklikten önce (01.09.2024 tarihinden önce) kesildiyse lehe kanun uygulanır. Fiil değişiklikten sonra kesildiyse yahut henüz kesilmediyse yeni kanun uygulanır.
  • Mütemadi fiilin değişiklikten önce başlaması, devam etmesi ve şikâyetin geçiş sürecinden sonra yapılması durumunda fiil değişiklik tarihinden sonra alınan Kurul Kararı ile kesiliyorsa yeni kanun uygulanır.
  • Fiilin değişiklikten sonra gerçekleşmesi durumunda yeni kanun uygulanır.
Categories Makale