Açık rıza, belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye dayanan özgür irade açıklamasıdır.
Açık rızanın üç unsuru bulunmaktadır:
1. Belirli bir konuya ilişkin olması: Veri işlemek üzere verilen rızanın geçerli olması için
rızanın belirli bir konuya ilişkin ve o konu ile sınırlı olması gerekir. Buna göre genel bir irade

açıklaması ile “kişisel verilerimin işlenmesini kabul ediyorum” şeklinde açık uçlu ve belir-
siz bir rıza tek başına Kanun bağlamında açık rıza olarak kabul edilemez. Diğer bir ifade ile

battaniye rızalar hukuken geçersizdir.
2. Rızanın bilgilendirmeye dayanması: Açık rıza bir irade beyanı olup, kişinin özgür bir
şekilde rıza gösterebilmesi için neye rıza gösterdiğini bilmesi gerekir. Bu kapsamda, kişiye
yapılacak bilgilendirme, mutlaka verinin işlenmesinden önce yapılmalı ve veri işleme ile
ilgili bütün konularda açık ve anlaşılır bir biçimde gerçekleştirilmelidir.

27
Bilgilendirme yapılırken elde edilecek kişisel verilerin hangi amaçlarla kullanılacağı açıkça
belirtilmeli, kişinin anlamayacağı terimler ya da yazılı bilgilendirme yapıldığında okumakta
güçlük çekeceği oranda küçük puntolar kullanılmamalıdır.
3. Özgür iradeyle açıklanması: Kişinin irade beyanı olan rıza, kişinin yaptığı davranışın
bilincinde ve kendi kararı olması halinde geçerlilik kazanacaktır. Cebir, tehdit, hata ve hile
gibi iradeyi sakatlayan hallerde kişinin özgür biçimde karar vermesi mümkün değildir.

Örneğin, işçiye rıza göstermeme imkânının etkin bir biçimde sunulmadığı veya rıza göster-
memenin işçi açısından muhtemel bir olumsuzluk doğuracağı durumlarda, rızanın özgür

iradeye dayandığı kabul edilemez.
Açık rızanın özgür irade ile açıklanması gerektiğinden, ilgili kişinin açık rızasının alınması,
bir ürün veya hizmetin sunulmasının ya da ürün veya hizmetten yararlandırılmasının ön
şartı olarak ileri sürülmemelidir.

Örneğin, bir hizmetten yararlanılmasının üyelik şartına bağlandığı yerlerde, üye olmak is-
teyen ilgili kişinin parmak izinin alınması ve işlenmesinin üyelik sözleşmesinin kurulması

için zorunluluk olarak öngörülmesi hukuka aykırı olacaktır. Çünkü bu şekilde alınan açık
rıza özgür irade ile açık rıza verilmesi ilkesine ve ölçülülük ilkesine aykırı olacaktır.